Bibliotheekblog: Column voor het Bibliotheekblad.

De Costa Luminosa

Deze zomer heb ik een cruise gemaakt. Ja, inderdaad op zo’n groot schip, de Costa Luminosa, driehonderd meter lang, dat ‘s nachts vaart en overdag vreemde havens aandoet. Ik bezocht onder andere Riga, Helsinki en Talinn.
Achtentwintighonderd gasten bevolkten het schip, negenhonderd medewerkers uit meer dan 35 landen probeerden het ons, verwende vakantiegangers naar de zin te maken met een grote diversiteit aan producten en diensten, variërend van een animatieprogramma vol muziek en dans tot dagelijkse hardlooptrainingen onder leiding van een coach. Natuurlijk was er een bibliotheek aan boord met boeken in tien talen, vijf computers en kranten die regelmatig werden ververst.
Al varende bekroop mij het gevoel, ik kan mijn werk moeilijk loslaten, dat dit cruiseschip een mooie metafoor is voor onze branche. Ook de bibliotheken bieden vele producten en diensten aan zonder vooraf veel marktonderzoek te doen.
Een voorbeeld: er werd aan boord gegeten in shifts van 800 man met een vast menu en steeds dezelfde tafelschikking voor iedereen. Anders zou de reis te duur worden en het logistieke proces te ingewikkeld.
Zowel aan boord als in de bibliotheken is er nog weinig aandacht voor het focussen op specifieke doelgroepen.
Dan het personeel: iedereen weet wat ie moet doen en vaak hebben mensen meerdere taken. Hoe we ook hebben geprobeerd medewerkers kritische opmerkingen te ontlokken, het lukte ons niet. Enerzijds kwam dat omdat iedereen het de gasten graag naar de zin wilde maken, anderzijds was het duidelijk dat men een goede tijd had aan boord en de ambitie om zichzelf te ontwikkelen groot was. Hoe vaak komen wij het tegenovergestelde nog niet tegen. Mensen zijn niet gemotiveerd om zichzelf verder te ontwikkelen en nemen niet de regie over hun eigen loopbaan in handen. Ze blijven te lang vasthouden aan hoe het ooit was.
Aan boord spelen de officieren dan een belangrijke rol. Zij voeren de troepen aan, laten zien welke koers er wordt gevaren en waarom. Wij, managers van bibliotheekorganisaties, moeten dat ook veel meer doen. Hoe ouderwets het ook klinkt, wij moeten een zichtbare voorbeeldfunctie vervullen net als die officieren die je overal tegenkwam.
Maar officieren zijn niets zonder een kapitein. In ons geval: Kapitein Mouro, het equivalent van kapitein Stubing van de Love Boat. Uiteindelijk is de kapitein het boegbeeld van het schip, degene die de koers uitzet. In onze branche zijn we mijns inziens naarstig op zoek naar een kapitein. En of dat nou de voorzitter of de directeur van de brancheorganisatie of het sectorinstituut, wordt, is uiteindelijk totaal onbelangrijk, als ie er maar komt! Want anders gaat deze branche, net als dat andere beroemde cruiseschip in 1912, reddeloos ten onder.

Ps, wie heeft zijn sollicitatiebrief al klaar?